Τα συναισθήματά μας παίζουν καθοριστικό ρόλο στην κατανάλωση φαγητού και στις επιλογές τροφίμων και η σύνδεση αυτή συχνά αναφέρεται ως συναισθηματική υπερφαγία. Όταν βιώνουμε έντονα συναισθήματα, όπως άγχος, θλίψη ή βαρεμάρα, η κατανάλωση τροφής μπορεί να γίνει μηχανισμός διαχείρισης αυτών των συναισθημάτων, αντί για φυσική ανάγκη πείνας. Πώς τα συναισθήματα επηρεάζουν την κατανάλωση του φαγητού και τι επιλογές έχουμε;

 

Γράφει η Αλεξάνδρα Παυλέτση – Στεφανή , BSc Ψυχολόγος, Msc

 

Τα κυριότερα συναισθήματά μας που επηρεάζουν την κατανάλωση φαγητού:

 

  1. Άγχος και πίεση

 

Όταν βρισκόμαστε υπό πίεση ή βιώνουμε άγχος, το σώμα παράγει περισσότερη κορτιζόλη, την ορμόνη του άγχους. Η αυξημένη κορτιζόλη μπορεί να οδηγήσει σε μια αυξημένη επιθυμία για τροφές πλούσιες σε ζάχαρη και λίπη, γνωστές και ως comfort foods. Γιατί συμβαίνει αυτό; μα γιατί οι τροφές αυτές προκαλούν την απελευθέρωση ντοπαμίνης και σεροτονίνης στον εγκέφαλο, προσφέροντας προσωρινή ανακούφιση και ευχαρίστηση.

 

  1. Θλίψη ή κατάθλιψη

 

Όταν κάποιος αισθάνεται λυπημένος ή μελαγχολικός, μπορεί να στραφεί στο φαγητό ως μηχανισμό για να γεμίσει το κενό ή να βρει προσωρινή παρηγοριά. Συνήθως, οι επιλογές περιλαμβάνουν τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη και λιπαρά, οι οποίες ενεργοποιούν τον εγκέφαλο και προσφέρουν μια αίσθηση ευφορίας ή ανακούφισης.

 

  1. Βαρεμάρα ή μοναξιά

 

Όταν αισθανόμαστε μόνοι ή υπάρχει το συναίσθημα της βαρεμάρας, το φαγητό μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να γεμίσει τον χρόνο ή να προσφέρει μια αίσθηση συντροφικότητας και παρηγοριάς. Συχνά, η κατανάλωση τροφής σε αυτές τις περιπτώσεις δεν σχετίζεται με πείνα, αλλά με την ανάγκη για κάποιον τρόπο ψυχαγωγίας ή ανακούφισης από την πλήξη.

 

  1. Χαρά ή κοινωνική επιβράβευση

 

Από την άλλη πλευρά, όταν αισθανόμαστε χαρά ή ευχαρίστηση, το φαγητό μπορεί να γίνει τρόπος για να γιορτάσουμε. Αυτό συμβαίνει σε κοινωνικές περιστάσεις, όταν συχνά καταναλώνουμε φαγητά υψηλής θερμιδικής αξίας ως ένδειξη απόλαυσης ή ανταμοιβής. Όταν πιεζόμαστε ή νιώθουμε άγχος, το φαγητό μπορεί να προσφέρει βραχυπρόθεσμη ανακούφιση. Αυτό οφείλεται σε μια σειρά νευροχημικών αντιδράσεων στον εγκέφαλο.

 

ψυχολογία διατροφή τροφές

Pexels

 

Τι μπορείς να κάνεις για να το διαχειριστείς:

 

  1. Αναγνώριση των συναισθημάτων: Είναι σημαντικό να υπάρχει η διάκριση αν η πείνα προέρχεται από το σώμα ή από τα συναισθήματά μας. Σε αυτό μπορεί να βοηθήσει η καταγραφή των συναισθημάτων και των αναγκών.

 

  1. Εναλλακτικοί τρόποι διαχείρισης άγχους: Αν η υπερφαγία συμβαίνει λόγω άγχους, αναζήτησε εναλλακτικούς τρόπους εκτόνωσης, όπως οι τεχνικές αναπνοής, ο διαλογισμός ή η σωματική άσκηση.

 

  1. Δημιουργία υγιών συναισθηματικών στρατηγικών: Προσπάθησε να βρεις άλλες υγιείς στρατηγικές, όπως η επικοινωνία με κάποιον φίλο, η ενασχόληση με κάποια δημιουργική δραστηριότητα που σου αρέσει.

 

  1. Προγραμματισμός και υγιεινές συνήθειες: Με τον προγραμματισμό, μειώνεται η πιθανότητα να στραφείς στο φαγητό λόγω ψυχολογικών αιτίων.

 

  1. Αποδοχή της συναισθηματικής πείνας χωρίς κρίση: Όταν νιώθεις ότι αναζητάς τροφή για συναισθηματικούς λόγους, μην κατακρίνεις τον εαυτό σου. Αντιθέτως, αποδέξου το ως ανθρώπινη αντίδραση και προσπάθησε να το αντιμετωπίσεις με κατανόηση και θετική διάθεση.

 

 

Διάβασε και αυτό: Γιατί θέλεις να τρως συνεχώς γλυκά και τι επιλογές έχεις όταν σε πιάνει υπογλυκαιμία;